Hoe een dagje Design District een dag vol verrassingen werd

Als je eigen auto naar de garage moet en je krijgt een BMW Z4 mee met een kleine tien kilometer op de teller: verrassing! En als je dan naar Design District in Rotterdam wil is dat geen straf.

Als je denkt een rondleiding te krijgen over het beursterrein en het blijkt een rondleiding door de locatie: de Van Nellefabriek te zijn: verrassing! De Van Nellefabriek is industrieel Rijksmonument,  sinds 2014 UNESCO Werelderfgoed en zeker de moeite van een bezoek waard. De fabriek is gebouwd volgens de regels van het Nieuwe Bouwen. Dus superfunctioneel, geen franje en transparant: veel staal en glas. Gevolg: de werknemers kregen een werkplek vol licht, lucht en ruimte. En als ik het vergelijk met het oude gebouw gingen ze er een heel stuk op vooruit. Verrassing: ook toen werd er al gefotoshopt: zoveel mensen konden er helemaal niet staan, daar was water.

Als je hoort  dat er zelfs onderzoek werd gedaan naar de juiste zithouding tijdens het werk: verrassing! In een afgesloten ruimte werden dames in ondergoed achter hun bureaus gezet en werden stoelen en tafels aangepast, verhogingen onder de voeten gezet, enz. Als voormalig oefentherapeute Cesar sprak mij dit natuurlijk enorm aan, ook omdat ik geen idee had dat daar toen al zo naar werd gekeken door werkgevers. 

Lopend naar de fabriek, loop je achtereenvolgens langs het gebouw van de directie, de tabaksfabriek, de koffiefabriek en de theefabriek. De trappenhuizen ertussen zijn allemaal verschillend. Dit is bewust zo gedaan om het allemaal niet te saai te maken.

Het eerste trappenhuis is volledig van glas, op het onderste stuk na. De transparantie ging namelijk niet zo ver dat de directie hun komst van te voren aankondigde. Het onderste gedeelte is van staal. Hierdoor konden de werknemers niet zien waar de directie heen liep. Ook konden ze onderlangs lopen en dan stonden ze dus ineens ergens in de fabriek: verrassing!

Als je je tijdens het verhaal van de gids ineens realiseert dat het zo’n negentig jaar geleden de situatie bij ons in de grote steden niet zo heel veel anders was als in de Hutongs in Beijing waar ik een paar jaar geleden was. Wonen in een alkoofwoning en het toilet met zo’n 80 man delen: verrassing! In de Van Nellefabriek waren wasruimtes voor de werknemers,  waar ze de luxe hadden van stromend water.

Als je in een vitrine met artikelen die je bij Van Nelle bij elkaar kon sparen ineens een boek ziet staan dat je bij het opruimen van het huis van je ouders ook tegenkwam: verrassing! En nu ik dit schrijf realiseer ik me ineens dat er meer boeken tussen zaten van uitgeverij Van Nelle. Ik had alleen de link met deze fabriek nooit gelegd.

Wat me zeker verraste was het verhaal dat de gids vertelde over de stoelen die hier staan. Ik heb altijd gedacht dat Mart Stam de eerste was die stoelen ontwierp met een gebogen stalen buis. Die eer schijnt hij wel naar zichzelf te hebben toegetrokken, maar of het ook echt alleen zijn ontwerp was, valt nog te bezien. Een van de andere betrokkenen was Willem Gispen. Ooit ontworpen voor de kamers van de directie van de van Nellefabriek, staan diens achterpootloze stoelen ook nu weer te pronken in het centrale gedeelte.

Waar overigens ook vitrines staan die gebaseerd zijn op de bakken waarmee de grondstoffen en de producten door de fabriek getransporteerd werden. En dat systeem was dan weer ontworpen door een grote skiliftfabrikant uit Oostenrijk. Wel verrassend om in zo’n setting een link naar een van mijn grootste hobby’s te vinden.

Overal zie je nog de elektrische installaties van toen.

Van buiten lijkt het allemaal heel netjes en gestructureerd, maar als je dan om het muurtje heen loopt: 

Uiteraard is er nog veel meer over te vertellen, maar dan wordt dit helemaal zo’n lang verhaal. Dus mocht je in de buurt en in de gelegenheid zijn: een rondleiding  door de van Nellefabriek is zeker de moeite waard. Laat je verrassen!

Groet,

Sanneke